«Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығы» РММ далалық кезең аяқталды. Закончился полевой сезон в РГУ «Западно-Алтайский государственный природный заповедник».

«Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығы» РММ
далалық кезең аяқталды.

Әр ЕҚТА ғылым бөлімінің қызметкерлерімен ерте көктемнен бастап тікелей өз аумақтарында түрлі жұмыстар жасалады. Бүкіл кезең бойы фенологиялық бақылаулар өткізіледі. Фенология – кезеңдік табиғат құбылыстары туралы, олардың басталу уақыты мен осы уақыттың басталатынын анықтайтын себептері туралы білім жүйесі. Фенология өсімдіктер мен жануарлардың маусымдық құбылыстарын, сондай-ақ қар жамылғысының пайда болған және кеткен кезеңін, алғашқы және соңғы аяздарды, су қоймаларының қату-қатпауын және тсс зерттейді және тіркейді. Өсімдіктер дамуының кезеңдік фазаларын тіркейді: бүршік ату мен жаруы, жапырақ шығуы, гүлдеуі (басталуы және аяқталуы), ұрықтары мен тұқымдарының пісуі, жапырақтарының күзгі түсімі, жапырақ түсуі. Сүтқоректілерде – ұйқыдан оянуы, құртшабағының пайда болуы, кезеңдік түлеуі және көшіп-қонуы. Құстарда – ұя салуы, жұмыртқа салуы, жұмыртқа жаруы және балапандарының ұшып шығуы, ал көшпелі құстарда – көктемгі және күзгі ұшулары. 
Буын аяқтыларда – қыстағандарының оянуы, дернәсілінің жарып шығуы, қуыршақтардан ересек жәндіктердің пайда болуы, жұмыртқалау, дернәсілдерінің, қуыршақтарының дамуы, жаңа ұрпақтарының пайда болуы, диапаузалар, тсс. 
Фенологиялық бақылаудан бөлек жас шыбықты, бұталарды, шөптесін жамылғыны бағалау және анықтау үшін сынамалы және есептік алаңдарды белгілеу өткізіледі: сүректік және бұталық тұқымдастардың, саңырауқұлақтардың өнімін анықтау; орман патологтық зерттеулер және т.б. жұмыстардың түрлері.     
Қар түсті, Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығының ғылым бөлімінің қызметкерлері бақылауларын аяқтады, жәндіктер қыстауға жатты, көшпелі құстар жылы жаққа ұшып кетті, барлық сүректік, бұталық және шөптесін өсімдіктер қысқы тыныш күйге енді. Таудың жоғары бөлігінде қар жамылғысы бір айдан артық уақыт жатыр, ал енді қорықтың барлық аумағы қар астында.
        
Ғылым, мониторинг, экологиялық ағарту және туризм 
бөлімінің аға ғылыми қызметкері 
Н.Премина 
Фотосурет автордікі

Закончился полевой сезон в РГУ «Западно-Алтайский государственный природный заповедник».

В каждой ООПТ, начиная с ранней весны, сотрудниками отделов науки проводятся различные работы непосредственно на территории. Весь сезон проводятся фенологические наблюдения. Фенология - система знаний о сезонных явлениях природы, сроках их наступления и причинах, определяющих эти сроки. Фенология регистрирует и изучает сезонные явления мира растений и животных, а также даты установления и схода снежного покрова, первых и последних заморозков, ледостава и размерзания водоёмов и т.п. У растений регистрируются сезонные фазы развития: набухание и раскрывание почек, облиствение, цветение (начало и конец), созревание плодов и семян, осеннее расцвечивание листвы, листопад. У млекопитающих - пробуждение от спячки, появление молоди, сезонные линьки и миграции. У птиц - гнездование, откладка яиц, вылупливание и вылет птенцов, а у перелётных - также весенний и осенний перелёты. У членистоногих - пробуждение зимовавших особей, вылупление личинок, появление взрослых насекомых из куколок, яйцекладки, развитие личинок, куколок, появление новых поколений, диапаузы и т.п.
Помимо фенологических наблюдений проводится закладка пробных и учетных площадей для определения и оценки подроста, подлеска, описания травянистого покрова: определение урожайности древесных и кустарниковых пород, грибов; лесопатологические обследования, и многие другие виды работ.
Выпал снег, сотрудники отдела науки Западно-Алтайского государственного природного заповедника закончили наблюдения, насекомые попрятались на зимовку, перелетные птицы улетели в теплые страны, у всех древесных, кустарниковых и травянистых видов растений наступил зимний покой. Собственно в верхнем поясе гор снежный покров лежит уже больше месяца, ну а теперь под снегом вся территория заповедника. 

Старший научный сотрудник отдела науки, мониторинга, экологического просвещения и туризма Премина Н.В.
Фото автора