Жұмсақ балшатыр. Медуница мягкая.

Жұмсақ балшатыр- айлаулықтар тұқымдасынан шыққан көпжылдық шөптесін өсімдік. Халық арасында өкпелік шөп, теңбіл шөп деген атаулары да бар. Өсімдіктің биіктігі 10-50 см, басқа түрлерінен жұмсақ барқыт, сәл жабысқақ мамықтануымен ерекшеленеді. 
Батыс Алтай мемлекеттік табиғи қорығында ол сирек ормандарда, таулардың төменгі аймағындағы орман шалғындарында өседі. Биік таулы жерлерде сирек өседі, субальпілік шалғындарда өседі, сирек ормандарда шашырап, молынан өспейді. 
Балшатыр-қорықтағы ең тартымды орман өсімдіктерінің бірі, әсіресе ерте көктемде, сәуір айының аяғында – мамыр айының басында көптеген көкшіл-күлгін гүлдермен жабылған үлкен күміс-жасыл жапырақтарының көтерілген гүлсидамдары әдемі.
Ол көлеңкеде де, ашық жерлерде де гүлзарларды безендіреді. Балшатыр наурышгүлдерге жатады – ерте гүлдейтін өсімдіктер, Қазақстанның кейбір облыстарында оны тіпті бәйшешек деп те атайды, өйткені гүлдер қар ерігеннен кейін бірден пайда болады.Сәуірдің соңы-мамырдың басы көктемгі гүлдер үшін нағыз апатқа айналады. Адамдар табиғатқа шығып, осы нәзік, әдемі гүлдерді аяусыз жұла бастайды. 
Сондықтан орманға барғанда қарапайым ережені қолданыңыз-қызықтап, таңдануға болады, ал жұлуға болмайды!
Материалды дайындаған
 «ҒМЭАжТ» бөлімінің маманы
- Завьялова И.Н.
Фото авторы Н.В.- Премина 


Медуница мягкая (медуница волосистая) — травянистое многолетнее растение семейства Бурачниковые. В народе известна также как - легочница, легочная трава, пятнистая трава. Высота растения от 10 до 50 см, от других видов отличается мягким бархатистым, немного клейким опушением.  
В Западно-Алтайском государственном природном заповеднике растет в разреженных лесах, на лесных лугах в нижнем поясе гор. Изредка поднимается в высокогорье, где растет на субальпийских лугах и в кедрово-лиственном редколесье встречается рассеяно, не обильно.
Медуница – одно из самых привлекательных лесных растений заповедника, особенно красива ранней весной, когда в конце апреля – начале мая над розеткой крупных серебристо-зеленых опушенных листьев поднимаются цветоносы, покрытые многочисленными синевато-лиловыми соцветиями. Она украшает цветники, как в тени, так и на более открытых участках. Медуница относится к первоцветам – раннецветущим растениям, в некоторых областях Казахстана её даже называют подснежником, поскольку цветы появляются сразу после таяния снега. Конец апреля - начало мая, становятся настоящим бедствием для весенних цветов. Люди выезжают на природу и беспощадно вырывают эти нежные, прекрасные цветочки. Букетики быстро вянут, теряя свою свежесть и попадают на свалку. 
Поэтому выезжая в лес, применяйте простое правило - любоваться 
можно, рвать нельзя!
Материал подготовлен специалистом отдела НМЭПиТ Завьяловой И.Н.
Автор фото - Премина Н.В.