Алтай бұраубасы, Алтайский цокор

Алтай бұраубасы (лат. Myospalax myospalax) - Zocoraceae тұқымдасына жататын орташа кеміргіш (Myospalacidae). Сыртқы жағынан, ол үлкен күйе көбелекке немесе жерқазғыштарға ұқсайды және жер асты өмір салтына бейімделген. Ересектердің дене ұзындығы 16-27 см, құйрығының ұзындығы 3-7 см, салмағы 150-ден 600 г-ға дейін жетеді, ол күзде максималды мәніне жетеді. Терісі сұр, қарыны арқасынан ашығырақ.

            Жануар жыл бойы белсенді және тіршілік ету ортасында көбінесе ауылшаруашылық зиянкесі болып саналады.

            Алтай бұраубасы бұталы өсімдіктері бар далаларда, орманды жерлерде, шалғындар мен егістік жерлерде орналасқанды жөн көреді. Олар өте ылғалды немесе құрғақ топырақты және тасты топырақты жерлерден аулақ болады.

            Негізгі табиғи жаулары дала күзендері (Mustela eversmanni), сарғыш күзен (Mustela altaica), қарапайым түлкілер (Vulpes vulpes). Жыртқыш құстардың құрбандары әдетте ең жас және тәжірибесіз жануарлары болады.

            Бұл кеміргіш барлық уақытын жер астында өткізеді. Жер бетіне ол кейде тек тамақ іздеу үшін және ата-анасынан жаңа тұрғылықты жерге көшкен кезде ғана пайда болады. Жануар қысқы ұйқыға жатпайды.  Азықтандыру негізінен кешке және таңертең жүреді.

Бұраубастар туралы қызықты деректер:

- бұраубастарда құлақ жүрекшелері жоқ, бірақ олар қараңғыда жақсы бағдарланған және жер бетінде пайда болған дыбыстарды естиді.

- бұраубастың тұмсығының ұшында терісінің қабыршақтанған бөлігі бар, оның көмегімен жануар жерді тырнауға көмектеседі.

- бұраубастар жалғыз өмір сүруді жөн көреді және туысының қатысуын өте агрессивті қабылдайды.

- бұраубас шұңқырының тереңдігі 50-ден 100 м-ге дейін жетеді.

- Алтай бұраубасының жабайы табиғатта өмір сүру ұзақтығы шамамен 5 жыл.

Материалды дайындаған ҒМЭАжТ бөлімінің маманы

Нұрахметова Ә.К. дайындады.

Фото авторы Премина Н.В.

Алтайский цокор (лат. Myospalax myospalax) - грызун средних размеров, относящийся к семейству Цокоровые (Myospalacidae). Внешне он напоминает крупных кротов или землероек и приспособлен к подземному образу жизни. Длина тела взрослых особей 16-27 см, а длина хвоста 3-7 см. Вес колеблется от 150 до 600 г. Своего максимального значения он достигает осенью. Мех серый, брюшко светлее спины.

Животное проявляет активность круглый год и в местах своего обитания часто считается злобным сельскохозяйственным вредителем.

Цокоры алтайские предпочитают селиться в степях с кустарниковой растительностью, реже в лесистой местности, на лугах и обрабатываемых землях. Они избегают участков с очень влажной или сухой почвой и каменистым грунтом.

Главными природными врагами являются степные хорьки (Mustela eversmanni), солонгои (Mustela altaica), обыкновенные лисицы (Vulpes vulpes). Жертвами хищных птиц становятся обычно только самые молодые и неопытные животные.

Этот грызун почти все свое время проводит под землей. На поверхности он появляется лишь изредка только для поиска пищи и при переселении молоди от родителей на новое место жительства. В зимнюю спячку животное не впадает. Кормежка происходит главным образом вечером и утром.

Интересные факты о цокорах:

-       у цокоров нет ушных раковин, но они отлично ориентируются в темноте и слышат звуки, издаваемые на поверхности земли.

-         на конце морды цокора расположен ороговевший участок кожи, с помощью которого животное помогает себе разгребать землю.

-       Цокоры предпочитают жить в одиночестве и очень агрессивно воспринимают присутствие сородича.

-         Глубина норы цокора достигает от 50 до 100 м.

-         Продолжительность жизни алтайского цокора в дикой природе около 5 лет.

Материал подготовлен специалистом отдела НМЭПиТ

Нұрахметовой Ә.К.

Автор фото Премина Н.В.