Ұзын құйрықты шымшық. Длиннохвостая синица – Ополовник.

Ұзын құйрықты шымшықтың құйрығы ұзын және құюға арналған қасыққа ұқсас өзінің ерекше мамық шар тәріздес денесімен ерекшеленеді. Бұл түр- ұзынқұйрықты шымшықтар тұқымдасынан шыққан ең көп таралғандары, Азия мен Еуропада мекендейді. Сайрайтын ұзын құйрықты шымшықтың салмағы небәрі 10 граммды құрайды. Денесінің ұзындығы 6-7  см жетеді,  құйрығының ұзындығы 10 см дейін, ұзындығына қарай, қанатының ұзындығы 20 см дейін.  Ұзын құйрықты шымшықтың  қанаттары қалың және үлпілдек. Аталықтары мен аналықтарының сыртқы түрлері бірдей еш айырмашылықтары жоқ.  Шымшықтың балапаны негізінен ұсақ жәндіктермен, жұмыртқаларымен және өрмекшілермен  қоректенеді. Жемін іздеген кезде құс бұтақтан бұтаққа оңай секіріп, құйрығын жоғары көтеріп, төменге басымен салбырап тұра алады. Қысқы кезеңде ағаш тұқымдарымен және басқа да өсімдікті жеммен коректенеді. Ұзын құйрықты шымшық отырықшы құс, кішкентай топпен тіршілік етеді. Тек құстың жеке топтары ғана, солтүстік өңірдің тұрғындары айтарлықтай емес қашықтыққа ғана көше алады.   Шымшықтардың өмір ұзақтығы 8 жыл. Наурыз айында өмірлерінде маңызды кезең бола бастайды- жұп құрайды. Сәуір айы бойы ұя салады. Жұмыртқаны аталығы да аналығы да басады. Ол екі аптаға шейін созылады. Осы уақыт аралығында өмірге кішкентай және қорғансыз балапандар дүниеге келеді. Ұяларында саны 15 жететін балапандар болады. Сосын екі аптадан кейін балпандар қауырсынданып, ересек құстарға ұқсап қалады. Батыс- Алтай мемлекеттік табиғи қорығында ұзын құйрықты шымшық қарапайым, ұя салатын және қыстап қалатын құстардың бірі. Ивановский, Линейский, Холзун, Көксе және Ульбинский жоталарының тайга баурайында, сондай-ақ Тұргұсұн, Громотуха, Ақ және Қара Оба өзендерінің алқаптарында шыршалы және аралас ормандарда тіршілік етеді.

Біздің аймақта бұл құстың санының азаюына жол бермеу үшін табиғат аясында негізгі мінез-құлық ережелерін сақтау қажет.

Құстардың тіршілік ету ортасына мұқият болыңыз, оның ұяларын бұзбауға тырысыйық. Әрине, табиғаттыаялайық,қорғайық!

 Материалды дайындаған ҒМЭАжТ бөлімінің маманы

Завьялова И.Н.

Фото авторы Клименко А.А.

Длиннохвостая синица получила народное название - ополовник благодаря форме своего тела, которое выглядит как пушистый шар с длинным хвостом и похоже на одноименную ложку для разливания. Этот вид - самый распространённый в семействе длиннохвостых синиц, обитает в Азии и Европе. Певчая длиннохвостая синица очень мала, ее вес едва достигает 10 грамм. Длина тела - лишь 6-7 см, а хвост непропорционально длинный – до 10 см в длину, размах крыльев до 20 см. Пёрышки у длиннохвостой синички густые и пушистые.  Самцы и самочки выглядят одинаково и половым диморфизмом не обладают. Питается малыш – ополовник в основном мелкими насекомыми, их яйцами, а также пауками. В поисках еды птичка ловко перепрыгивает с ветки на ветку, при этом она высоко поднимает хвост и может зависать вниз головой. Любимое блюдо в рационе ополовника — это тля. В зимний период года также лакомится семенами деревьев и другим растительным кормом. Длиннохвостая синица преимущественно оседлая птица, живёт маленькими стайками. Лишь отдельные группы птиц, жители северных регионов, могут кочевать на незначительные расстояния.  Продолжительность жизни ополовников около 8 лет. В марте у них происходят важные события в жизни - образование пары. Весь апрель они строят гнезда, которые представляют собой шедевр. Высиживанием яиц занимаются и самец и самка. Длится оно около двух недель. Через это время на свет появляются маленькие и совсем беззащитные птенцы. В гнезде их обычно бывает до 15. Ещё через две недели малыши оперяются и становятся больше похожими на взрослых птиц.        

В Западно-Алтайском государственном природном заповеднике ополовник является обычным, местами многочисленным, гнездящимся и зимующим видом. Обитает на таёжных склонах  Ивановского, Линейского, Холзуна, Коксинского и Ульбинского хребтов, а также еловых и смешанных лесов в поймах рек Тургусун, Громотуха, Белая и Чёрная Уба.  Для того, чтобы избежать уменьшения численности данной птички в нашем регионе, требуется соблюдать элементарные правила поведения в дикой природе.  Быть внимательными к местам обитания птицы, стараться не разрушать ее гнёзд. Ну конечно же беречь, любить и оберегать природу!

 Материал подготовлен специалистом отдела НМЭПиТ

Завьяловой И.Н.

Автор фото Клименко А.А.