Торсылдақ- флорадағы арыстан табанының іздері. Леонтица – следы львиных лап во флоре.

Қорық аймағы жоталарының оңтүстік беткейлерінде көктемнің алғашқы өтпе желіне сарғыш жапырақтары дірілдей, жаңа еріп болған қардың ізімен өткен жылдағы шіріген жапырақтардың арасынан алтай ашық тұқымдыларынан болатын торсылдақтың гүлшоғыры көріне бастайды.
Торсылдақ (Leontice) – бөріқарақат тұқымдасының (Berberidaceae) көпжылдық шөптесін өсімдіктерінің тұқымы.
Алтай торсылдақ (Leontice altaica) – бұл Батыс- Алтай қорығы аумағында өсетін аталған тұқымның жалғыз түрі және өңірдегі ең алғашқы көктемгі наурызгүл. Ол бұталар арасында жартасты беткейлерде, орман шалғындарында, Батыс Сібір ормандарының шеттерінде, негізінен Алтайда өседі. Өсімдіктің биіктігі үлкен емес, сәл бұралған жапырақтармен қоршалған гүлшоғырында 10-12 гүлге дейін болады. Сыртқы пішіні бойынша гүл қарапайым және өзіндік кереметтілігі бар. Оның жапырақшаларының беті тегіс әрі жылтыр, ал ортасында жұмсақ барқыт аталықтары орналасқан. Өсімдіктің бұл тұқымдары күнді жақсы көреді әрі қысқа төзімді. Тамырсабағы түйнек тәрізді. Учаскелерді көгалдандыруға қолайлы бірақ жабайы табиғатта әдемірек көрінеді.
Өсімдіктің атауы кейбір түрлеріндегі жапырақтардың арыстанның табанының ізімен ұқсастығымен негізделген, ал сіздер білетіндей, "Leon" – ағылшын тілінің сөзінен шыққан "Арыстан" дегенді білдіреді.
ҚР Қызыл Кітабына енгізілген және ерекше қорғауға жатады.
Біз сіздерді гүлдену кезеңінде наурызгүлдерді жұлмауға және көктемде айналаңыздағы табиғатты қорғауға шақырамыз!
Материалды дайындаған ҒМЭжТ бөлімінің зертханашысы
Ю.А. Маткова
Фото авторы Н.В.Премина


На южных склонах хребтов заповедной зоны дрожа атласными ярко-жёлтыми лепестками на первых весенних сквозняках, в след за едва сошедшим снегом, сквозь прошлогоднюю прелую листву проглядываются соцветия голосемянника алтайского, иначе прозванного леонтицей.
Леонтица (Leontice) – род многолетних травянистых растений семейства Барбарисовые (Berberidaceae). Леонтица алтайская (Leontice altaica) – единственный вид данного рода произрастающий на территории Западно-Алтайского заповедника и являющийся там первым весенним первоцветом. Произрастает на каменистых склонах среди кустарников, на лесных лугах, полянах и опушках лесов Западной Сибири, преимущественно на Алтае. Растение имеет небольшую высоту, в соцветии до 10-12 цветков, окружённых слегка скрученными листками. По внешнему виду цветок прост и изыскан. Лепестки его имеют гладкую блестящую поверхность, а в середине расположены мягкие бархатистые тычинки.
Род данных растений светолюбив и зимостоек. Имеет клубневидное корневище. Подходит для озеленения участков, но более красив он в дикой природе.
Название растения обосновано схожестью листов у некоторых видов леонтицы с отпечатком львиной лапы, а, как известно, «Leon» - англицизм от греческого слова «Лев».
Является представителем видов, внесённых в Красную книгу Республики Казахстан, и подлежит особой охране.
Мы настоятельно призываем Вас не срывать первоцветы в период их цветения и беречь окружающую Вас природу весной!
Материал подготовлен лаборантом отдела НМЭПиТ Матковой Ю.А.
Автор фото Премина Н.В.