Шегіргүл- құнарлылық құдайына арналған сыйлықтар.Фиалки – дары для богини плодородия.

Шегіргүл (Viola) – шегіргүлділер (Violaceae) тұқымдасына жататын өсімдік түрі, олардың бес жүзге жуық түрлері бар. Көп жағдайда бұл кішкентай жылдық немесе көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Бұл тұқымның өкілдері қоңыржай климатты жақсы көреді. Олар әсіресе мырыш мөлшері жоғары топырақтарда жақсы өседі.
Үш түсті шегіргүлдің шөбі (Viola tricolor) медицинада аллергияға қарсы және ыстықты түсіретін құрал ретінде қолданылады. Үш түсті шегіргүл қорық аумағында өсетін 12 түрге кіреді. Бұл өсімдіктер фитонцид бөлу арқылы ауаны тазартуға жәрдемдеседі. Бұған қоса хош иісі тыныштандырғыш әсер беріп, жүрек қағысын ретке келтіреді. Ит шегіргүл (қорық флорасының құрамына кіретін) және басқа да түрлері түрлі көбелектер үшін кесекті өсімдік болып табылады. Көптеген түрлері гүлзарлардың сүйікті өсімдіктері болып табылады және көгалдандыруда белсенді қолданылады.
Әрине, түрлі-түсті барқыт жапырақтарымен шалғындарда, кейде көктемгі күн сәулесінің астында тез еріп жатқан қардан көрінетін осындай сүйкімді гүлдердің де пайда болуының қайғылы тарихы бар екен.
Аңыз бойынша, әр көктемде құнарлылық құдайы Деметер – Персефонның қызы жер асты әлемінен шығып, анасына шегіргүлдің гүл шоқтарын сыйлайды. Алайда, ежелгі грек мифологиясында бұл өсімдіктің гүлдері көктемде жандандыратын табиғаттың белгісі ғана емес, сонымен бірге қайғы мен өлімнің белгісі болды. Бұл Атлас құдайының қызы қайтыс болғаннан кейін керемет шегіргүлге айналғанына байланысты. Гүлдердің тілінде шегіргүл қарапайымдылық пен даналықтықты білдіреді.
Қызықты факт: узамабар шегіргүлі деп аталатын үй өсімдігінің нақты шегіргүлге ешқандай қатысы жоқ, өйткені ол Стрептокарпус (Streptocarpus) тұқымына және Геснериевтілер (Gesneriaceae) тұқымдасына жатады.
Материалды дайындаған ҒМЭжТ бөлімінің зертханашысы
Ю.А. Маткова
Фото авторы Н.В. Премина

Фиалка (Viola) – род растений семейства Фиалковые (Violaceae), насчитывающий около пятисот видов. В большей части это однолетние или многолетние травянистые растения небольшого размера. Представители данного рода предпочитают умеренный климат. Особенно хорошо они произрастают на почвах с высоким содержанием цинка.
Трава фиалки трёхцветной (Viola tricolor) применяется в медицине, как противоаллергическое и жаропонижающее средство. Фиалка трёхцветная входит в число 12 видов растущих на территории заповедника. Считается, что эти растения способствуют очищению воздуха, благодаря выделяемым фитонцидам. Также их аромат оказывает успокаивающий эффект и нормализует сердечный ритм. Фиалка собачья (также входящая в состав флоры заповедника) и некоторые другие виды являются комовым растением для различных видов бабочек. Многие виды – излюбленные растения цветников и активно применяются в ландшафтном озеленении.
Конечно же, такие очаровательные цветы, пестреющие на лугах своими разноцветными бархатистыми лепестками, порой выглядывая из под стремительно таящего под весенними солнечными лучами снега, не могли остаться без грустной истории их сотворения.
По легенде, каждую весну дочь богини плодородия Деметры – Персефона, выходя из преисподней дарила букеты фиалок своей матери. Однако, в Древне-греческой мифологии цветы этого растения являлись не только признаком оживающей весной природы, но и знаком печали и гибели. Это связано с тем, что дочь бога Атласа посмертно обратилась цветком чудесной фиалки. На языке цветов же фиалка символизирует скромность и целомудрие.
Интересный факт: домашнее растение, именуемое узамабарской фиалкой, не имеет к настоящей фиалке никакого отношения, так как принадлежит к роду Стрептокарпус (Streptocarpus) и семейству Геснериевых (Gesneriaceae)
Материал подготовлен лаборантом отдела НМЭПиТ Матковой Ю.А.
Автор фото - Премина Н.В