Сарғыш күзен. Солонгой

Сарғыш күзен

            Сарғыш күзен - (лат. Mustela altaica) – сусарлар отбасы өкілдерінің бірі.

            Сарғыш күзен көлемі бойынша ең үлкен ақкіске жақын. Басы мен арқасындағы жүнінің бояуы жазғы уақытта сұр-қоңыр, құйрығына қарай бірте-бірте ақшылдана бастайды.

            Дене көлемдері мен салмағы жағынан аталықтары мен аналықтарында  айырмашылықтар бар. Аталықтардың орташа салмағы - 220,0, аналықтары - 117,5 г құрайды.

            Сарғыш күзен таулардың әр түрлі жағдайында– олардың етегінен бастап биік таулы тундраға және тырға дейін өмір сүреді. Тайгада жануарлардың тығыздығы минималды және олар нашар орманды жерлерде жиі кездеседі. Жануарлар көбінесе қорымдық бедердің арасында кездеседі -олар керемет қорғаныс жағдайлар мен азық-түліктерді (шөпті орындар, тау алқаптары) табады. Өзендердің бойында мойыл, қайың, көктерек және әр түрлі бұталар өскен жер телімдері кездеседі.  

            Сарғыш күзендердің тұрақты тұрғын мекендері тек көбею кезеңінде болады, ол кезде жануарлар үй иесін жойып, онда өздерінің жас жануарларын өсіреді. Жазда сарғыш күзен ымырт кезінде ең белсенді, бірақ кейбір жағдайларда, әсіресе бұлтты ауа-райында, оны күндіз баспанадан тыс жерде де кездестіруге болады. Осы уақытта ол белсенді аң аулайды. Қыста сарғыш күзен негізінен түнде белсенді болады, ал күндіз түнгі қар жауғаннан кейін ол баспаналардан шықпайды.

            Сарғыш күзендердің белсенділігі көбінесе кеміргіштер санымен – жемшөп нысандарымен анықталады. Күнделікті азық-түлік мөлшерін қамтамасыз ететін жануарды аулағаннан кейін, сарғыш күзен аң аулауды тоқтатады және ұзақ уақыт баспанада қалады.

            Сарғыш күзенде жарыс және жұптасу қаңтар-наурыз аралығында жүреді.

            Ол қорықтың бүкіл аумағында тұрады.

            Сарғыш күзен тұқым өсіру кезеңінде отбасы болып тұрады, ал қалған уақытта күрделі елді мекендерді құрмай жалғыз тұрады.

Материалды ҒМЭАжТ бөлімінің маманы

Нұрахметова Ә.К. дайындады.

Фотосурет  ғаламтор желісінен алынды.

Солонгой

Солонгой - (лат. Mustela altaica) — один из представителей семейства куньих.  

Солонгой по размерам близок к наиболее крупному горностаю. Окраска меха на голове и спине в летнее время серовато-коричневая, постепенно светлеющая по направлению к хвосту.

Размеры тела и масса у самцов и самок имеют отличия. Средняя масса самцов-220,0, самок-117,5г.

В горах солонгой обитает в разнообразных условиях – от их подножий до высокогорной тундры и гольцов включительно. Минимальная плотность зверьков в тайге, а наиболее обычны они в слабо облесенной местности. Часто зверьки встречаются среди курумников – каменистых осыпей, где находят отличные защитные условия и корм (сеноставки, горные полевки). В долинах рек заселяет участки, заросшие черемухой, березой, осиной и различными кустарниками.

Постоянные жилища у солонгоев бывают только в период размножения, когда зверьки, уничтожив хозяина жилища, выращивают в нем свой молодняк. Летом солонгой наиболее активен в сумерки, но в ряде случаев, особенно в пасмурную погоду, его можно встретить вне убежищ и днем. В это время он активно охотиться. Зимой солонгой активен преимущественно ночью, и днем после ночных снегопадов не появляется из убежищ.

Активность солонгоев в значительной мере определяется численностью грызунов – кормовых объектов. Добыв зверька, обеспечивающего суточную норму корма, солонгой прекращает охоту и остается в убежище длительное время.

Гон и спаривание у солонгоев протекает в период с января по март.

Обитает по всей территории заповедника.

Солонгой живет семьями в период размножения, а в остальное время – в одиночку, не образуя сложных поселений.

Материал подготовлен специалистом отдела НМЭПиТ

Нұрахметовой Ә.К.

Фото взято из интернета