Орманда колбаны жұлма! Не рви колбу в лесу!

Халық арасында кеңінен белгілі торжуа немесе колбаның ғылыми атауы ұсақ торлы жуа. Аталған өсімдіктің биіктігі 70 см дейін жетеді, баданасы конусты- цилидрлі пішіндес, диаметрі бір жарым сантиметрге дейін. Жапырақтары тегіс, жылтыр немесе сопақша пішіндес, жалпақ, ұзындығы 10 нан 20 см дейін және ені 8 см дейін, ұзын кесіндіге (3-7 см) тарылады.Торжуа Шығыс Қазақстанда Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығы аумағында кездеседі, ылғалды ормандарда және шалғындарда өседі. Жергілікті тұрғындар арасында үлкен қызығушылық тудырып отыр. Жас жапырақтары тамаққа пайдаланады, шикі түрінде жейді, түрлі тамаққа қосады, тұздау дайындалады. Ұсақ торлы жуа алғашқы көктем өсімдігі, оны қыстан кейін тамаққа пайдаланатынадрдың алғашқысы, тіпті әлі пияз бен шалғам шыққан жоқ кезде. Әрине торжуа сіздің қалаңызда да өссе. 

Заңсыз алу, дайындау, өсімдікті зақымдау немесе жою барлық категориялардағы жерлерде Қызыл Кітапқа енгізілген өсімдіктерді, мейлі жеке және заңды тұлғалар болсын, әрбір шөпті өсімдік үшін немесе саңырауқұлақ үшін, арнайы рұқсаттамасыз алынғаны үшін айыппұл салынады. Залал келтіргені үшін айыппұл мөлшері 0,5 АЕК, ҚР ҚК №441 31.05.2007 жылы бекітілген. Жойылып кету қаупі бар және сирек кездесетін сонымен қатар пайдалануға рұқсат етілмеген өсімдіктер түріне ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, ҚР ҚК 339 бабы бойынша қылмыстық жаза қолданылады және 3- 7000 айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады немесе сол мөлшерде түзету жұмыстары немесе үштен жеті жылға дейінгі бас бостандығынан айырылу жазасы, мүлікті толық тәркілеумен бірге, белгілі бір лауазымды немесе қызметпен айналыса алмау бес жылғы мерзімге шейін.

Широко известное в народе растение черемша или колба имеет научное название лук мелкосетчатый.  Высота данного растения доходит до 70 см, луковицы конически-цилиндрической формы, диаметром до полутора сантиметров, в количестве от одной до нескольких посажены на косое корневище. Листья гладкие, ланцетной или продолговато-эллиптической формы, плоские с хорошо выраженной пластинкой, длиной от 10 до 20 см и шириной до 8 см, сужаются в длинный (3—7 см) черенок. Черемша встречается в Восточном Казахстане на территории Западно-Алтайского государственного природного заповедника, произрастает во влажных лесах и на лугах. Данное растение пользуется большим интересом среди местного населения. Молодые листья пригодны в пищу, могут употребляться в сыром виде, добавляться в различные блюда, или заготавливаться для засолки. Лук мелкосетчатый популярен также тем, что это одно из первых весенних растений, которое можно употреблять в пищу после зимы, пока ещё на грядке не взошли лук и редиска. Если, конечно, черемша тоже растёт в вашем огороде. Следует обратить внимание, что черемша занесена в Красную книгу Казахстана, поэтому её сбор приравнивается к браконьерству. За незаконное добывание, заготовку, повреждение или уничтожение растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, на землях всех категорий физическими и юридическими лицами предусматривается штраф за каждое травянистое растение или плодовое тело гриба, добытые без специального разрешения, поврежденные или уничтоженные, независимо от размера. Размер возмещения вреда составляет 0,5 МРП, утвержденный ПП РК от 31 мая 2007 года № 441. За незаконное обращение с редкими и находящимися под угрозой исчезновения, а также запрещенными к пользованию видами растений, на особо охраняемых природных территориях предусматривается уголовное наказание по статье 339 УК РК и наказываются штрафом в размере от трех  до семи тысяч месячных расчетных показателей либо исправительными работами в том же размере, либо ограничением свободы на срок от трех до семи лет, либо лишением свободы на тот же срок, с конфискацией имущества, с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до пяти лет.