Маралтамыр- дәрілік және планетадан жоғалып бара жатқан өсімдік. Маралий корень -целебное и исчезающее с планеты растение.

Маралтамыр- дәрілік және планетадан жоғалып бара жатқан өсімдік. Мақсыр рапонтикум немесе маралтамыр- қарқаргүл тұқымдасынан, ол Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген өсімдік. Бұдан басқа, мақсыр рапонтикум жуан бас мақсыр деген атпен де белгілі, мақсыр стемаканта, маралтамыр. Маралтамыр көпжылдық, шөпті, гүлдейтін өсімдік, оның сабақтары мықты, диаметрі 1 см дейін, биіктігі 0,6-1,5 м, Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи аумағында альпілік белдікте өседі, теңіз деңгейінен 1200-2300 м биіктікте. Әр сабағында гүлдену кезеңінде (шілденің бірінші жартысында) тек бір ғана тостаған тәрізді гүлшоғыры (гүл себетінің диаметрі 4,5-6,0 см) пайда болады, түтік тәрізді гүлінен, түсі қызғылттау- ашық күлгін түстен күлгін түске дейін. Тұқымдары ірі (8 мм дейін), қою қоңыр, ұлпа қылшықтардан «айдар» іспеттес аяқталады, шілденің аяғында- тамыздың басында пісіп жетіледі. Мақсыр рапонтикум медицинада әлсіреген ағзаны қалпына келтіру үшін, иммундық қасиетті көтеру, есте сақтау қабілетін жақсарту, бұлшық ет жұмысын күшейту және жүрек- тамыр жүйесі үшін. Рапонтикумның дәрілік өсімдік ретінде танымалдылығы оның табиғи өсу жерлерінде жойылуына әкеп соқтырды. Мамандырылған шаруашылықтар мен фермерлік қожалықтардан басқа бұл емдік шөпті үй іргесіндегі және саяжай іргесіндегі телімдерде өсіріп жатыр.Заңсыз алу, дайындау, өсімдікті зақымдау немесе жою барлық категориялардағы жерлерде Қызыл Кітапқа енгізілген өсімдіктерді, мейлі жеке және заңды тұлғалар болсын, әрбір шөпті өсімдік үшін немесе саңырауқұлақ үшін, арнайы рұқсаттамасыз алынғаны үшін айыппұл салынады. Залал келтіргені үшін айыппұл мөлшері 0,5 АЕК, ҚР ҚК №441 31.05.2007 жылы бекітілген. Жойылып кету қаупі бар және сирек кездесетін сонымен қатар пайдалануға рұқсат етілмеген өсімдіктер түріне ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда, ҚР ҚК 339 бабы бойынша қылмыстық жаза қолданылады және 3- 7000 айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салынады немесе сол мөлшерде түзету жұмыстары немесе үштен жеті жылға дейінгі бас бостандығынан айырылу жазасы, мүлікті толық тәркілеумен бірге, белгілі бір лауазымды немесе қызметпен айналыса алмау бес жылғы мерзімге шейін.

Маралий корень -целебное и исчезающее с планеты растение. Рапонтикум сафлоровидный или левзея — это растение из семейства астровых, которое занесено в Красную Книгу Казахстана. Кроме этого, Рапонтикум сафлоровидный известен также как большеголовник  сафлоровидный, стемаканта сафлоровидная, маралий корень. Маралий корень многолетнее, травянистое, цветущее растение с прочным опушенным стеблем диаметром до 1 см и высотой 0,6 – 1,5 м, произрастающее в Западно- Алтайском государственном природном заповеднике в альпийском поясе, на высоте 1200 – 2300 м над уровнем моря. На каждом стебле рапонтикума в период цветения (первая половина июля) образуется только одно чашеобразное соцветие (диаметр цветочной корзины составляет 4,5 – 6,0 см) из трубчатых цветов с окраской от розово-лилового до фиолетового цвета. Плоды (семянки) крупные (до 8 мм), темно-коричневые, увенчанные «хохолком» из перистых щетинок, созревают в конце июля – начале августа. Рапонтикум сафлоровидный используется в медицине для восстановления истощенного организма, повышения его иммунных свойств, улучшения памяти, стимулирования работы мышц и сердечно-сосудистой системы. Популярность рапонтикума как лекарственного растения привела к уничтожению в местах его естественного произрастания и сегодня повсеместно практикуется его выращивание в культуре. Кроме специализированных хозяйств и фермерских хозяйств эту лечебную траву с успехом выращивают на приусадебных и дачных участках. За незаконное добывание, заготовку, повреждение или уничтожение растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, на землях всех категорий физическими и юридическими лицами предусматривается штраф за каждое травянистое растение или плодовое тело гриба, добытые без специального разрешения, поврежденные или уничтоженные, независимо от размера. Размер возмещения вреда составляет 0,5 МРП, утвержденный ПП РК от 31 мая 2007 года № 441. За незаконное обращение с редкими и находящимися под угрозой исчезновения, а также запрещенными к пользованию видами растений, на особо охраняемых природных территориях предусматривается уголовное наказание по статье 339 УК РК и наказываются штрафом в размере от трех  до семи тысяч месячных расчетных показателей либо исправительными работами в том же размере, либо ограничением свободы на срок от трех до семи лет, либо лишением свободы на тот же срок, с конфискацией имущества, с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью на срок до пяти лет.