Қызылқұнақ - мұңды өлеңдері бар көңілді құс. Щур - весёлая птица с грустными песнями.

Қызылқұнақ (Pinicola enucleator) –құнақтектестер тұқымдас құс (Fringillidae) және Батыс-Алтай қорығының тайга жерлерінің тұрғыны. Аумақта бұл түрі аз және қыстап қалатын құс. Жыл сайынғы маусымдық ұя салу үшін Линейский, Ивановский және Холзун жоталарын ұнатады. Негізінен балқарағай мен самырсын шыршасы қорғалған ормандарда мекендейді. 
Оның ұзындығы шамамен жиырма бес сантиметр болатын қараторғайдай, қалың қысқа тұмсығы және ұзартылған құйрығы бар. Аталықтарында бастары, арқа және кеуделері қызылға өзгереді, қанаттары мен құйрықтары сұр-қоңырға дейін өзгереді. Аналықтарында басы мен денесі қара сары немесе сарғыш болады. Айтпақшы, ағаш бұтақтарындағы шыныаяқ тәрізді ұялар, аналықтар бұл мәселені аталықтарға сенбестен жалғыз жасайды. Олар дәндермен, бүршіктермен, қылқан жапырақтардың жас бұтағымен, қаражидектермен сондай-ақ, шетендермен және т.б. қоректенеді. Осы бір таңғажайып құс суық пен үскіріктің хабаршысы деп саналады, сондықтан оның үсіңкіреген шәңгішті жеп жатқан кезін байқауға болады. 
Қызылқұнақтың әні сырнайдын әуеніне ұқсас. Ұя салар алдында бұл құстардың әні драмалық шығарма сияқты, бірақ соған қарамастан қызылқұнақтар сергек көрінеді. Көкқұйрық бұлбұл секілді бұл құс туралы әдемі аңыз бар, аңыз бойынша қызылқұнақтың нағыз әні тек бір рет қана орындалады екен, осы құстың әнін естіген адам өмір бойы бақытты болады. 
Қысқа уақыт ішінде қолға үйренсе, торда өмір сүре алады, бірақ табиғатта, табиғи ортада құс өзін әлдеқайда жақсы сезінеді. 
Материалды дайындаған ҒМЭжТ бөлімінің зертханашысы 
Ю.А. Маткова 
Фото авторы А.А. Клименко

Щур (Pinicola enucleator) – птица семейства вьюрковые (Fringillidae) и житель таёжных мест Западно-Алтайского заповедника. На территории этот вид является малочисленным и зимующим. Для ежегодного июньского гнездования предпочитает Линейский, Ивановский и Холзунский хребты. Населяет в основном кедровые и кедрово-пихтовые заповедные леса. 
Размером он со скворца, около двадцати пяти сантиметров длиной, с толстым коротким клювом и удлинённым хвостом. У самцов оперение варьируется от красного на голове, спинке и груди, до серо-коричневого на крыльях и хвосте. У самок голова и тело вместо красных тёмно-жёлтые или даже оливковые. Кстати чашеобразные гнёзда на ветвях деревьев самки вьют предпочтительно в одиночку, не доверяя это дело самцам. Питаются они семенами, почками и побегами хвойных деревьев, а также ягодами черники, рябины и других. Считается, что эта удивительная птица – предвестник холодов и стужи, поэтому можно заметить её и за поеданием подмороженной калины. 
Пение щуров схоже со спокойными переливами флейты. Клич самцов перед гнездованием напоминает драматическое произведение искусства, однако сами птицы при этом достаточно оживлённые. Об этой не менее сказочной, чем синехвостка, птице есть легенда, в коей говорится, что каждый щур поёт свою песнь полным голосом только один раз в своей жизни, а человеку, услышавшему эту неповторимую мелодию, обеспечено счастливое будущее. 
Щур за непродолжительный промежуток времени может стать ручным и жить в клетке, однако на воле, в естественной среде птица чувствует себя куда лучше. 
Материал подготовлен лаборантом отдела НМЭПиТ Матковой Ю.А. 
Автор фото Клименко А.А.