Қызғалдақ күні! День тюльпана!

Қызғалдақ күні!

Еуразия даласында өмір сүрген қазақ халқы қызғалдақты қайта өрлеудің символы, жаңа өмір мен сұлулықтың бастауы деп санаған.

Гүлдің атауындағы  «қызғалдақ» сөздің түбірінде «қыз» деген сөз бар. Гүлді әйелдер мен ерлерге қатар сыйлаған.  Күн шыққанда гүл жапырақтарын ашады, ал күн батқанда жабады. Қызғалдақты бейнелейтін ашылу және жабылу элементтері көшпенділердің ұлттық билерінде жиі пайдаланылды. Дала гүлі түріндегі өрнектер әйелдердің зергерлік әшекейлеріне салынған, матаға кестеленген кестеде қолданылған.  Кеңес дәуірінде әйелдерге бірнеше рет Қызғалдақ деген ат беріліп, ал ер адамдарды  сирек атайтын. Әдемі гүлге деген құрмет пен сүйіспеншілік қазіргі уақытта да сақталып отыр. Бұл гүл тек әдемі ғана емес, сонымен қатар өзінің  ескі тарихы бар екен, бір кездері ол тек табыну объектісі ғана емес, сондай-ақ махаббат символы болған. Еуропада қызғалдақтар әлі күнге дейін гүлдердің арасындағы  бас патшасы болып табылады. 

Қызғалдақ- бұл көп жылдық пиязшықты өсімдік, пиязшығы арқылы вегетативті көбейеді. Жабайы қызғалдақтар кейбір «әуесқойлардың» бейқамдығынан да жойылуы мүмкін, олар гүлдеген кезде пиязшықтарымен қоса жұлынады. Өсімдік үшін бұл толық жойылуды білдіреді. Қазақстанда барлығы жабайы қызғалдақтың 35 түрi өседi және iс жүзiнде олардың жартысы сирек кездесетiн және жойылып бара жатқан болып табылады (бұл түрдiң 18 түрi Қазақстанның Қызыл кiтабына енгiзiлген).

Ең дұрысы бұл гүлдерді табиғи жағдайда тамашалағанымыз. Гүлдерді жұлып алып, қайта гүлдеуіне жол бермеудің не қажеті бар? Егер біз оларды өзімшіл құртпасақ, онда біздің ұрпақтарымыз да қызғалдақтың сұлулығынан ләззат ала алады. Әрқайсымыз өз жеріміздің байлығына жауапкершілікпен қарауымыз керек.

 «Батыс- Алтай мемлекеттік табиғи қорығы» РММ-де  қызғалдақ жасаудан  шеберлік сыныбы өтті. Риддер қаласының мектеп оқушылары қатысты. Шеберлік сыныбының барлық қатысушылары өз қолдарымен қызғалдақтар жасап үйренді. Мұндай шеберлік сыныптары балаларға өте пайдалы, олар шығармашылықтың жекелеген қызықты бағыттарына арналған. Шеберлік сыныбында балалар бәрін өз қолдарымен қызғалдақ жасауды үйреніп қана қоймай, жаңа дүниелерді жасауға үйренеді. Баланың шеберлік сыныбында жасаған істері, мысалы, анасына сыйлық, оның есінде көптеген жарқын естеліктер қалдырады және өз жұмысын мақтан тұтады.

День тюльпана!

Казахский народ живший в степях Евразии, считали тюльпан символом возрождения, началом новой жизни и красоты.
— На казахском языке название цветка звучит как «қызғалдақ», в корне которого есть слово «девушка». Цветы дарили как женщинам, так и мужчинам. С восходом солнца цветок раскрывает свои лепестки, а с закатом закрывает. Элементы раскрытия и закрытия, символизирующие тюльпан, часто использовались в национальных танцах кочевников. Узоры в виде степного цветка наносили на женские ювелирные украшения, применяли в вышивке по тканям. В советское время женщинам неоднократно давали имя Тюльпан, реже так называли мужчин. Уважение и любовь к прекрасному цветку сохранилась и в наши дни. Этот цветок не только прекрасен, но и имеет очень давнюю историю, когда-то он был не просто объектом поклонения, но и символом любви. В Европе по сей день тюльпаны - короли среди цветов.

         Тюльпан - это многолетнее луковичное растение, размножается вегетативно, при помощи луковиц. Исчезнуть дикорастущие тюльпаны могут и из-за беспечности некоторых «любителей» тюльпанов, которые в период их цветения срывают вместе с луковицами. Для растения это означает полную гибель. Всего в Казахстане произрастает 35 видов диких тюльпанов и практически половина из них являются редкими и исчезающими (18 видов этого рода занесены в Красную книгу Казахстана).

Лучше всего любоваться ими в естественных условиях. Какой смысл срывать цветы и не давать им возобновляться? Если мы не будем эгоистично уничтожать их, то и наши потомки смогут наслаждаться красотой тюльпанов. Каждый из нас должен ответственно относиться к богатствам своей земли.

В РГУ «Западно –Алтайский государственный природный заповедник»  состоялся  мастер-класс по изготовлению тюльпана. Участвовали ученики школ города Риддер. Все участники мастер-класса могли своими руками  изготовить тюльпаны.Такие мастер-классы очень полезны детям, они посвящены отдельным интересным направлениям творчества. В мастер–классе дети не только всё делают своими руками, но и привыкают творить новое, получая при этом искреннюю радость. То, что сделал ребенок на мастер-классе, например подарок маме, оставит у него много ярких воспоминаний, и гордость за свою работу.