Алтай зығыры. Лён алтайский.

Зығыр (лат. Linum) - зығыр тұқымдасына жататын шөптесін өсімдіктер тұқымдасы (Linaceae). 200-ге жуық түрі бар. Бұл көпжылдық, сирек жас және біржылдық шөптер немесе бұталар. Жапырақтары отырықшы, ауыспалы, сирек қарама-қарсы немесе бұралған болып келеді. Бес жапырақшасы бар әсем гүлдер гүл шоғырына жиналады. Жемісі қорап түрінде. Зығыр – бүкіл әлемде өсірілетін танымал өсімдік дақылы.
Зығыр – табиғаттың бейнесі. Көптеген өсімдіктер сияқты зығыр гүлдерімен байланысты көптеген аңыздар мен ауызекі әңгімелер бар. Зығыр ежелгі Грецияның мифологиясында ерекше құрметке ие болды. Зығырды тіпті Геродот сипаттаған, ал Гиппократ оны шырышты қабықтың қабынуы үшін қолдануды ұсынған. Зығыр тұқымдары – пайдалы дәрілік шикізат. Мата өсімдік талшықтарынан жасалады. Әдетте, ең берік көркем кенептер тоқылған зығыр маталардан тұрады. Бұл өсімдік геральдикада және ыдыс-аяқтарды бояуда гүлді ою-өрнек ретінде кең таралған.
Батыс-Алтай мемлекеттік табиғи қорығында Алтай зығыр (Linum altaicum) түрі өседі. Қорық аумағында зығыр таулы шалғындарда және ежелгі жабық мореналарда өседі. Ол шашыраңқы түрде кездеседі. Көп емес.
Материалды ҒМЭАжТ бөлімінің зертханашысы Ю. А.Маткова дайындады.
Фото ғаламтор желісінен алынды.

Лён (лат. Linum) — род травянистых растений семейства Льновые (Linaceae). Насчитывает около 200 видов. Это многолетние, реже малолетние и однолетние травы или полукустарнички. Листья сидячие, очередные, реже супротивные или мутовчатые. Изящные цветы с пятью лепестками собраны в соцветия. Плод – коробочка. Лён — популярная растительная культура, которая выращивается практически во всем мире.
Лён – олицетворение природы. С цветами льна, как и со многими растениями связано достаточно много легенд и сказаний. Особо почитаем лён был в мифологии Древней Греции. Лён описывался даже Геродотом, а Гиппократ рекомендовал употреблять его при воспалении слизистых оболочек. Семена льна – полезное лекарственное сырье. Из волокон растения изготавливается ткань. Как правило, самые прочные холсты для художественного искусства состоят из тканных льняных материй. Данное растение распространено в геральдике и в качестве цветочного орнамента в росписи посуды.
В Западно-Алтайском государственном природном заповеднике произрастает вид Лён алтайский (Linum altaicum). На заповедной территории лён растёт на горных лугах и древних закрытых моренах. Встречается рассеянно. Не обилен.
Материал подготовлен лаборантом отдела НМЭПиТ Матковой Ю.А.
Фото из интернета.